Dominasi Filem Seram

Oleh Izwan Mohamad

MENGIKUT sejarah filem Melayu, genre seram pertama diterbitkan ialah Pontianak pada 1957 arahan BN Rao, menampilkan primadona Datuk Maria Menado dan mendapat sambutan di luar jangkaan hingga menjadikannya sebuah filem boxoffice Asia selain pernah menyertai Anugerah Festival Filem Asia Pasifik di Tokyo, Jepun pada tahun sama.
Namun, sekian lama pula industri perfileman Malaysia ketandusan filem genre seram selepas terpaksa berdepan Lembaga Penapisan Filem (LPF) satu ketika dulu, khususnya filem Fantasia arahan Aziz M Osman yang diharamkan LPF dengan alasan filem itu mengandungi unsur tahyul dan boleh memesongkan akidah.
Hal itu mengakibatkan ramai pengusaha filem tidak berani menerbitkan filem berbentuk seram kerana tidak mahu kerugian besar, apatah lagi membayangkan kemungkinan genre ini tidak dapat ditayangkan jika terlanggar syarat ditetapkan.
Bagaimanapun setelah sekian lama kaki wayang di Malaysia disajikan filem seram dari Thailand, Jepun, Korea, Hong Kong dan Barat, pengusaha filem tempatan kembali `berani' apabila kelonggaran mula diberikan sehingga terbitnya filem Mistik terbitan Metrowealth Movies Production Sdn Bhd (MMP) pada 2003.
Filem yang berjaya mendapat kutipan RM2.02 juta itu membuktikan filem seram yang berkait rapat dengan hantu dan alam ghaib menjadi satu budaya dalam kehidupan masyarakat tempatan yang rata-rata suka menonton atau mendengar cerita hantu.
Minat terhadap filem berunsur seram turut membuahkan idea kepada penggiat filem tempatan untuk menghasilkan filem sedemikian, walaupun masih lagi terikat dengan garis panduan.
Namun, kerjasama LPF dalam melaksanakan tugas dengan melakukan pemantauan bersama penerbit dan pengarah memudahkan pengusaha filem melakukan perubahan berdasarkan persetujuan kedua-dua pihak supaya pemotongan babak filem dilakukan sebaik mungkin dan tidak mencacatkan jalan cerita.
Sejak itu, penghasilan filem genre seram makin berkembang bermula tahun 2004 dengan lima filem iaitu I Know What You Did Last Raya, Tujuh Perhentian, Makar, Pontianak Harum Sundal Malam (PHSM) dan Di Ambang Misteri yang mengutip RM7.85 juta secara keseluruhan.
Kecemerlangan itu diteruskan dalam tahun seterusnya yang menyaksikan 22 filem seram diterbitkan sehingga awal 2009, menghasilkan jumlah kutipan kasar RM37.4 juta, sekali gus menunjukkan genre seram ini menjadi pilihan utama peminat filem tempatan.
"Selama 35 tahun industri perfileman kita tidak menerbitkan filem seram, inilah masanya kita kembalikan kegemilangan filem seram seperti yang pernah kita capai pada 1950-an keluaran Cathay Keris dan Malay Film Production dulu," kata Ketua Pengarah Finas, Mohd Mahyidin Mustakim.
Beliau berkata sedemikian ketika majlis pelancaran Pameran Filem Seram 2009 di Galeri Perfileman Finas baru-baru ini yang dibangunkan sebagai lambang kegemilangan era emas filem Melayu sejak 1960-an.
Pameran yang dibuka secara percuma sehingga hujung bulan ini turut memaparkan koleksi kostum dan set yang digunakan dalam pembikinan filem seram seperti pameran daripada filem Toyol terbitan tahun 1981, Orang Minyak dan Sumpah Orang Minyak.
Turut dipamerkan ialah filem seram era moden seperti PHSM, Kala Malam Bulan Mengambang dan Chermin.
Menurut Mahyidin, kejayaan Mistik yang diteruskan PHSM yang meraih kutipan RM3.2 juta pada 2004 menjadi pembuka tirai kepada penerbit lain bagi mengeluarkan filem bertema seram.
"Sehingga kini lebih 50 filem seram diterbitkan sejak 1950-an dan kutipan tertinggi direkodkan Finas ialah Jangan Pandang belakang terbitan MMP sebanyak RM5.7 juta.
"Tahun 2009 pula menyaksikan 12 filem menemui penonton di pawagam dengan empat filem ditayangkan sehingga April 2009 iaitu Maut, Rasukan Ablasa, Jin Hutan dan Jangan Tegur.
"Lapan lagi filem iaitu Skrip 7707, Misteri Dendam Balan-Balan, Eee... Hantu, Gentayangan, Serem, Jin Notti, Momok The Movie dan Jangan Pandang Belakang Congkak bakal ditayangkan, sekali gus memperlihatkan kepentingan dan peranan besar filem seram dalam industri perfileman tempatan," katanya.
Menyentuh mengenai usul beberapa pihak yang mencadangkan diadakan anugerah khas bagi pengusaha filem seram dalam Festival Filem Malaysia, Mahyidin berpendapat perbincangan bersama jawatankuasa berkaitan perlu diadakan memandangkan anugerah khas bagi filem komedi sudah diperkenalkan.
"Filem seram tempatan mampu pergi jauh, apatah lagi penonton kita lebih terbuka dan tidak mudah terpesong.
"Jika ada cadangan untuk anugerah khas, tidak salah jika pengusaha filem dan persatuan berkaitan duduk berbincang bagi menarik minat pengusaha filem mengeluarkan filem sebegini," katanya.

SENARAI KUTIPAN FILEM SERAM 2003-2009
(sehingga April 2009)

Jangan Tegur - RM1.03 juta
Jin Hutan - RM0.23 juta
Rasukan Ablasa - RM0.82 juta
Maut - RM1.60 juta
Histeria - RM2.76 juta
Antoo Fighter - RM2.01 juta
Susuk - RM2.07 juta
Congkak - RM3.8 juta
Kala Malam Bulan Mengambang - RM0.55 juta
Misteri Orang Minyak - RM0.64 juta
Waris Jari Hantu - RM1.74 juta
Jangan Pandang Belakang - RM5.78 juta
Chermin - RM0.76 juta
Puaka Tebing Biru - RM1.03 juta
Syaitan - RM0.49 juta
Seed Of Darkness - RM0.25 juta
Possessed - RM0.4 juta
Gong - RM0.65 juta
Pontianak Harum Sundal Malam 2 - RM2.75 juta
Pontianak Menjerit - RM0.9 juta
Potret Mistik - RM0.95 juta
I Know What You Did Last Raya - RM1.5 juta
Tujuh Perhentian - RM2.27 juta
Makar - RM0.5 juta
Pontianak Harum Sundal Malam - RM3.2 juta
Di Ambang Misteri - RM0.38 juta
Mistik - RM2.02 juta